Artan enflasyon ve eriyen alım gücü karşısında, Darphane’nin yeniden bozuk para basmaya başlaması ekonomik bir çözümden çok sembolik bir adım olarak görülüyor.
Darphane yeniden 1 ve 50 kuruş bastı ama anlamı kalmadı
Türkiye’de artan hayat pahalılığı ve azalan alım gücü karşısında, Darphane’nin yeniden bozuk para basmaya başlaması tartışma yarattı.
Sekiz ay sonra yeniden 1 ve 50 kuruşluk madeni paraların basımına başlandı, ancak bu hamle ekonomik açıdan “sembolik bir adım” olarak değerlendiriliyor.
1 kuruşluk madeni paranın üretimi bile artık ekonomik olmaktan çıkarken, vatandaş cebindeki parayla değil, geçim derdiyle mücadele ediyor.
1 kuruştan 240 bin adet üretildi
Darphane, Eylül ayında toplam 54 milyon 210 bin lira değerinde madeni para bastı.
Basım miktarları şöyle açıklandı:
1 kuruş: 240 bin adet
5 kuruş: 180 bin adet
10 kuruş: 360 bin adet
Bu üretim, fiyatların katlanarak arttığı bir dönemde bozuk paraların reel ekonomideki işlevini yitirdiğini bir kez daha ortaya koydu.
50 kuruşun üretim maliyeti 3 TL’yi geçti
Darphane kaynaklarına göre, bir adet 50 kuruşun üretim maliyeti 3 TL’yi geçti.
Aynı şekilde 1 TL’nin üretimi 4,3 TL’ye, 25 kuruşun maliyeti ise 2 TL’ye yaklaştı.
Uzmanlar, bu tabloyu “bozuk para artık ekonomik değil” sözleriyle değerlendiriyor.
Basit bir örnekle, bir simit almak için 40 adet 50 kuruş gerekiyor. Bu da bozuk paranın reel değerinin sıfıra yaklaştığını gösteriyor.
Bozuk para artık ‘sembolik’ hale geldi
Ekonomistler, Darphane’nin bozuk para üretimini yeniden başlatmasını, “varmış gibi yapmanın sembolik bir adımı” olarak yorumluyor.
Artan metal fiyatları ve yüksek enerji maliyetleri, bozuk para üretimini zararlı hale getiriyor.
Vatandaş ise artık bozuk para değil, geçim derdi peşinde.
Market kasalarında para üstü yerine sakız veya çikolata verilmesi, bozuk paranın kullanım dışı kaldığının en somut göstergesi haline geldi.
5 TL’lik madeni paralar geliyor ama yetmiyor
Darphane, nakit dolaşımındaki sorunları azaltmak için geçtiğimiz yıl sınırlı sayıda 5 TL’lik madeni paraları piyasaya sürmüştü.
Önümüzdeki dönemde bu paraların daha yaygın tedavüle girmesi planlanıyor.
Ancak 5 TL madeni para da mevcut ekonomik şartlarda yetersiz kalıyor.
Artan fiyatlar nedeniyle, bir simit almak için artık 4 adet 5 TL gerekiyor.
Bu durum, enflasyonun halkın cebinde yarattığı erimeyi net şekilde gözler önüne seriyor.
Bozuk para değil, alım gücü eriyor
Darphane’nin yeniden üretime başlaması bir anlamda “ekonomik makyaj” olarak yorumlanıyor.
Çünkü paranın nominal değeri arttıkça, vatandaşın reel alım gücü aynı hızla düşüyor.
Uzmanlar, “Bozuk para yeniden basılıyor ama halkın cebinde para kalmadı.
Gerçek çözüm, enflasyonu düşürmek ve alım gücünü yeniden kazandırmak olmalı.” değerlendirmesinde bulunuyor.
