ABD’nin katkılarını kesmesiyle mali krize giren BM, New York dışındaki alternatif merkezleri değerlendiriyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın önerisiyle İstanbul, aday şehirler arasında öne çıkıyor.
Birleşmiş Milletler (BM), Washington’un katkılarını durdurmasının ardından New York’taki karargâhından çıkmayı planlıyor. ABD, düzenli bütçeye en büyük katkıyı sağlayan ülke olarak ödemeleri askıya aldı ve birçok BM ajansından çekildi.
Bu gelişmelerin gölgesinde örgütün gelecekteki merkezi için alternatif şehirler gündeme geldi. TRT World’ün haberine göre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın önerisiyle İstanbul da aday şehirler arasında öne çıktı.
Erdoğan’dan güçlü destek
Erdoğan, BM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada Genel Sekreter António Guterres’in “daha verimli ve maliyet açısından etkili” bir BM yaratmayı hedefleyen UN80 girişimine desteğini açıkladı. Erdoğan’ın 2013’te başbakanlığı döneminde de dile getirdiği bu öneri, İstanbul’un stratejik coğrafi konumuna ve Türkiye’nin izlediği denge politikasına dayanıyor.
Ankara yönetimi, İstanbul’un uluslararası etkinliklere ev sahipliği yapma kapasitesini sık sık vurguluyor. BM Sözcüsü Stephane Dujarric de İstanbul’un hâlihazırda birçok bölgesel BM ofisine ev sahipliği yaptığını belirterek, “Bu konu sürekli değerlendirdiğimiz bir mesele” ifadelerini kullandı.
BM mali krizde
BM bütçesi üzerindeki baskı giderek artıyor. 2026 yılına kadar 500 milyon dolarlık bir kesinti öngörülürken, bu durum örgütün kaynaklarını yüzde 15 azaltacak ve yaklaşık 3 bin çalışanın işten çıkarılmasına yol açacak.
ABD’nin fonları kesmesiyle birlikte Sudan’dan Yemen’e kadar pek çok bölgede insani yardım programları daraltıldı. Dujarric, “BM kriz içinde çünkü dünya kriz içinde” sözleriyle içinde bulunulan tabloyu özetledi.
Rekabet kızışıyor
İstanbul dışında Katar, Ruanda, Kenya ve Japonya da BM merkezine ev sahipliği yapmak için adaylıklarını öne sürüyor. Ayrıca Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, Belgrad’ın düşük maliyetleri ve ulaşım kolaylığı sayesinde cazip bir alternatif olabileceğini savundu.
Türkiye ise BM’nin İstanbul’a taşınması konusunda diplomatik girişimlerini yoğunlaştırarak süreci güçlü şekilde desteklemeyi sürdürüyor.
