Kayseri’de kış mevsiminin yaklaşmasıyla balık tezgâhları canlandı. Kayseri’nin en işlek Sivas Caddesi’nde tezgâhlar hamsi, istavrit, levrek, çipura, somon ve turna balıklarıyla dolup taşıyor. Ancak fiyat etiketlerine bakıldığında vatandaşın balıkla imtihanı devam ediyor.
Karadeniz hamsisi 99,90 TL, istavrit 150 TL, turna balığı 200 TL, çipura 320 TL, deniz levreği 550 TL, somon 420 TL ve Karadeniz somonu 220 TL civarında satılıyor.
Türkiye’de 2025 yılı itibarıyla net asgari ücret 22.104 TL. Bu maaşla ortalama bir ailenin mutfak masrafı, kira ve fatura yükü düşünüldüğünde balık hâlâ “özel gün yemeği” konumunda.
Kayseri’deki fiyatlarla yapılan basit bir hesaplamaya göre:
1 kilo hamsi: 99,90 TL
1 kilo istavrit: 150 TL
1 kilo çipura: 320 TL
1 kilo levrek: 550 TL
Bu durumda asgari ücretli bir vatandaş maaşının yalnızca %5’iyle 2-3 çeşit balık alabiliyor.
Vatandaş ne diyor? “Balığa bakıyoruz, fiyatına ağlıyoruz”
Pazardaki esnaflar satışlardan memnun, ancak vatandaşın yaklaşımı temkinli.
Bir vatandaş, “Eskiden kilosu 50-60 liraydı, şimdi 300 lira olmuş. Çocuklara haftada bir balık yedirsek maaşın yarısı gider” diyor.
Balıkçılar ise fiyat artışını akaryakıt, soğuk zincir ve nakliye maliyetlerine bağlıyor.
Beslenme uzmanları, balığın fiyatına rağmen tüketimden vazgeçilmemesi gerektiğini vurguluyor. Omega-3 açısından zengin olan hamsi, istavrit ve somonun özellikle kış aylarında bağışıklık sistemini güçlendirdiğine dikkat çekiliyor. Ancak uzmanlar, yüksek fiyatlar nedeniyle vatandaşın balığı sofradan uzak tutmasının sağlık açısından olumsuz etkiler yaratabileceğini belirtiyor.
Kayseri’de balık bolluğu yaşanıyor ama fiyatlar vatandaşın cebini yakıyor. 22.104 TL’lik asgari ücretle sofraya balık koymak hâlâ bir denge işi.
Tezgâhlar parlıyor, deniz ürünleri taze; fakat alım gücü azaldıkça balığın “halk yemeği” olmaktan çıktığı da net biçimde görülüyor.
“Uzmanlar balığı öneriyor ama fiyatlar cep yakıyor”
Uzmanlar ayrıca, dengeli beslenme açısından haftada en az bir kez balık tüketilmesi gerektiğini, ancak fiyatların buna engel oluşturduğunu ifade ediyor. Bazı ailelerin, balık yerine daha ucuz protein kaynaklarına yöneldiği; yumurta, tavuk veya kuru bakliyatla bu açığı kapatmaya çalıştığı belirtiliyor.
Kayseri’deki balıkçılar, fiyatların ilerleyen haftalarda deniz şartlarına bağlı olarak değişebileceğini, özellikle hamsi bolluğu yaşanırsa bir miktar düşüş olabileceğini umuyor. Vatandaş ise tezgâhları gezip fiyat karşılaştırması yaparak en uygun balığı almaya çalışıyor.
Bazı tüketiciler, “Balığı çok seviyoruz ama artık gramla alıyoruz” derken, kimileri de balığı temizlenmiş olarak küçük porsiyonlarda satın alarak bütçesine göre ayarlıyor. Sosyal medyada da benzer yorumlar dikkat çekiyor; birçok kullanıcı, “Hamsi bile lüks oldu” diyerek durumu özetliyor.
Tüm bu tablo, hem deniz ürünleri sektörünün maliyet baskısıyla hem de vatandaşın alım gücüyle sınandığını gösteriyor. Kışın bereketi tezgâhlara yansıyor, fakat sofralara aynı ölçüde ulaşamıyor. Kayseri’de balığın kokusu her köşe başında hissedilse de, o koku çoğu evin mutfağına giremiyor.
