Türkiye’de tarım sektörünün girdi maliyetlerini yansıtan Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi (Tarım-GFE), Haziran 2025’te yıllık %33,88 artış kaydetti. Aylık bazda %2,52 yükselen endeks, tarımda kullanılan mal ve hizmetlerde %33,92, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlerde ise %33,61 artış gösterdi.
Tarımda maliyetler artmaya devam ediyor
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi (Tarım-GFE) Haziran 2025’te çiftçilerin maliyet yükünü artıran bir tablo çizdi. Endeks, bir önceki aya göre %2,52, Aralık 2024’e göre %17,88, geçen yılın aynı ayına göre ise %33,88 artış kaydetti. On iki aylık ortalamalara göre değişim ise %32,27 olarak gerçekleşti.
Ana gruplarda yıllık artış %33’ü aştı
Tarımda kullanılan mal ve hizmetler endeksi, yıllık bazda %33,92 artarken; tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetler endeksi de %33,61 oranında yükseldi. Bu veriler, hem üretimde kullanılan girdilerin hem de yatırımlara yönelik maliyetlerin çiftçilerin üzerindeki yükü artırdığını ortaya koydu.
Aylık değişimler yakından izleniyor
Haziran ayında ana gruplara göre değişim oranları da dikkat çekti. Tarımda kullanılan mal ve hizmetler endeksi %2,79, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetler endeksi ise %0,95 arttı. Aylık veriler, özellikle üretimde kullanılan girdilerdeki fiyat artışının tarım maliyetlerini doğrudan etkilediğini gösteriyor.
Çiftçiler üzerinde baskı artıyor
Tarımsal girdilerdeki artış, özellikle üretim maliyetlerini yükselterek gıda fiyatlarına da yansıyabilecek bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Uzmanlar, girdi fiyatlarının yükselmesinin çiftçilerin üretim planlarını olumsuz etkileyebileceğini, tarımsal üretimde sürdürülebilirlik için destek mekanizmalarının önem kazandığını belirtiyor.Artan maliyetler karşısında küçük ölçekli üreticilerin ayakta kalmakta zorlandığı, bazı çiftçilerin ise ekim alanlarını daraltmak zorunda kaldığı ifade ediliyor. Bu durum, orta vadede tarımsal arzı kısıtlayarak gıda fiyatlarının daha da yükselmesine yol açabilir. Tarım ekonomistleri, çiftçilere yönelik teşviklerin ve maliyet desteklerinin artırılmasının hem üretim dengesini koruyacağını hem de tüketiciye yansıyan fiyat artışlarını sınırlayacağını vurguluyor.
Gıda fiyatları açısından kritik
Tarım-GFE’deki yükseliş, tüketici enflasyonu açısından da kritik bir gösterge olarak öne çıkıyor. Zira tarımsal girdilerdeki artış, zamanla tüketiciye yansıyan gıda fiyatlarında yükselişe neden olabilir. Bu durum, hem üreticiyi hem de tüketiciyi doğrudan etkileyen bir gelişme olarak dikkat çekiyor.
Sonraki bülten tarihi
TÜİK, Tarım-GFE’ye ilişkin bir sonraki bültenin 22 Eylül 2025’te yayımlanacağını açıkladı. Yeni raporun, gıda enflasyonu ve tarımsal maliyetler açısından belirleyici olması bekleniyor.
