Erciyes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Ünlükara’nın danışmanlığını yaptığı Dr. Fatih Sekendur’un doktora tezinde, Türkiye’de kuraklığın gidişatı ortaya konuldu.
40 Yıllık Verilerle Hazırlanan Tez Çalışması
Prof. Dr. Ali Ünlükara, çalışmada 1980-2019 yılları arasındaki verilerin değerlendirildiğini belirterek, “Türkiye’deki tüm illeri 40 yıllık veriler üzerinden inceledik. Aylık, 6 aylık ve yıllık toplam yağış ve buharlaşma verilerini dikkate aldık. Yaptığımız analizler sonucunda Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu ve İç Anadolu bölgelerinde kuraklığa doğru bir gidişat var. Ege, Marmara ve Karadeniz bölgelerinde ise nemliliğe doğru bir gidişat söz konusu” dedi.
Ünlükara, kullanılan yöntemin dünyada 2010’lu yıllarda geliştirilen ve yağış ile buharlaşmayı birlikte dikkate alan “Standartlaştırılmış Yağış ve Evapotranspirasyon İndeksi” olduğunu kaydetti. Bu sayede kuraklıkla ilgili daha doğru sonuçlara ulaştıklarını vurguladı.
Bölgelere göre değerlendirmeler yapıldı
Verilere göre Ali Ünlükara, ''Kahramanmaraş’ta aylık, 6 aylık ve yıllık bazda kuraklığa doğru bir eğilim görülürken, Isparta’da tam tersine nemliliğe doğru gidişat tespit edildi.'' sözlerini dile getirip, bu bölgede Isparta ve Kahramanmaraş haricinde dikkate değer bir değişiklik olmadığını da cümlelerine ekledi.
Doğu Anadolu’da Bingöl ve Malatya’da kuraklığa doğru ciddi bir seyir izlendiğini ve buna yönelik önlemler alınması gerektiğini dile getiren Ünlükara, Güneydoğu Anadolu’da ise Mardin, Şanlıurfa, Adıyaman, Şırnak ve Siirt illerinde belirgin kuraklık işaretleri ortaya çıktı. İç Anadolu’da Ankara, Konya, Eskişehir, Kırşehir, Nevşehir ve Sivas’ta kuraklık sinyalleri görülürken, Aksaray, Nevşehir ve Yozgat’ta bu durumun daha ileri boyutlarda olduğunu aktardı.
Ünlükara, Ege’de Denizli'nin kuraklığa doğru ilerlerken, İzmir ve Manisa’da aksine nemlilik artışının görüldüğünü belirtti. Karadeniz’de Rize, Sinop ve Samsun'un nemliliğe doğru giderken, Marmara’da Kırklareli, Edirne, Yalova ve Balıkesir’de benzer sonuçlar elde edildiğine değindi. Çanakkale’de ise kuraklık eğilimi dikkat çekti. İstanbul’da kayda değer bir değişim gözlenmedi.
Tarım ve su kaynakları için uyarı geldi
Ünlükara, bu sonuçların tarımsal üretim ve su kaynaklarının yönetiminde yol gösterici olacağını vurguladı. Bu verilerden yola çıkarak Türkiye genelinde il il, bölge bölge, havza havza su kaynaklarının kuraklık bakımından değerlendirilmesi, verilerin dikkate alınıp tarımın planlanması gerektiğini de sözlerine ekledi.
