Dört yıl önce kilogram fiyatı yalnızca 21 lira olan sarımsak, her yıl kademeli artışlarla 2025’te 300 liralık seviyeyi gördü. Hallerdeki rakamlar da aynı tabloyu ortaya koyuyor: 2021’de 8-40 lira arasında değişen fiyatlar, 2022’de 12-60 liraya, 2023’te 25-100 liraya, 2024’te 90-200 liraya yükseldi. 2025’e gelindiğinde ise 150-250 lira bandı oluştu. Bu, dört yıl içinde en düşük bazda yüzde 525, en yüksek seviyede ise yüzde 1775 artış anlamına geliyor.
Tüketici İthal Ürüne Yöneldi
Yerli sarımsağın yüksek fiyatları nedeniyle alım gücü düşen vatandaşlar, ithal ürünlere yönelmek zorunda kaldı. Türkiye, özellikle Çin’den yapılan sarımsak ithalatında tarihi bir döneme girdi. 2003’ten 2025’e kadar toplam ithalat 92,2 milyon tona ulaşırken, değer bazında 176,6 milyon doları buldu. Böylece ithalat miktar bazında beş, parasal karşılık açısından ise sekiz kat arttı. 2025’in yalnızca ilk yedi ayında ithalat geçen yılın tamamına kıyasla miktarda yüzde 54, değerde ise yüzde 65 artış kaydetti.
Çin Sarımsağı Piyasayı Sardı
2020’de 19,5 milyon dolarla kırılan rekorun ardından bu yılın sonunda Cumhuriyet tarihinin en yüksek ikinci ithalat düzeyine ulaşılması bekleniyor. Uygun fiyatlı olması nedeniyle Çin sarımsağı raflarda büyük yer kaplarken, yerli üretici maliyetler karşısında zor durumda kaldı. Bu durum ithal sarımsağın piyasada kalıcı hale gelmesine yol açtı.
Üretim Azaldı, Eleştiriler Arttı
Tarım yazarı Gazi Mutlu, üretimdeki düşüşe dikkat çekerek Tarım ve Orman Bakanlığı’nı sert sözlerle eleştirdi. Mutlu, “Ne yazık ki ülkeyi Çin sarımsağına mahkûm ettiler” diyerek yerli üretimin desteklenmemesinin tüketiciyi doğrudan etkilediğini vurguladı. Sarımsak, mutfakların temel ihtiyacı olmaya devam etse de artık çoğu hane için yabancı ürüne bağımlı bir gıda haline geldi.
