Türkiye’de uzun süredir emeklilik sistemi üzerinden devam eden tartışmalardan biri, Bağ-Kur’luların daha ağır prim yüküyle karşı karşıya kalmasıydı. SSK’lıların daha düşük prim günleriyle emeklilik hakkı elde etmesine karşın Bağ-Kur’luların 9.000 gün şartına tabi olması, küçük esnaf ve çiftçiler için ciddi bir zorluk oluşturuyordu. Yeni düzenleme ile bu eşitsizlik büyük ölçüde gideriliyor.
Prim Gününde İndirim, Yaşta Avantaj
Yeni düzenlemeye göre 1996–1999 yılları arasında sigorta girişi bulunan Bağ-Kur’lular için prim günü şartı 9.000’den 7.200’e düşürülüyor. Yaş sınırı kadınlarda 49–50, erkeklerde ise 50–51 olacak. Böylece özellikle EYT kapsamı dışında kalan milyonlarca vatandaş, Mini EYT olarak adlandırılan bu sistemle erken emeklilik şansı yakalayacak.
Kapsam Kimleri İçeriyor?
Düzenleme, 10 kişiden az çalışanı olan küçük işletme sahiplerini, basit usulde vergilendirilen esnafları ve çiftçi Bağ-Kur’luları kapsıyor. Bu gruplar, 7.200 prim gününü doldurduklarında 49 yaş itibarıyla emeklilik başvurusunda bulunabilecek.
Dondurulan Günlere İhya Hakkı
Prim borcu nedeniyle dondurulan günler için de ihya düzenlemesi getiriliyor. Vatandaşlar, geçmişte ödeyemedikleri prim günlerini yeniden canlandırabilecek. SGK, bu ödemeler için taksitlendirme ve esnek ödeme seçenekleri sunacak. Böylece daha önce borçlarını kapatamadığı için emeklilikte gecikme yaşayanların önü açılacak.
EYT Düzenlemesiyle Bağlantı
8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar için çıkarılan EYT yasası, pek çok vatandaşa emeklilik imkanı sağlamıştı. Ancak yüksek prim şartı nedeniyle birçok Bağ-Kur’lu bu düzenlemeden yararlanamamıştı. Yeni sistem, bu mağduriyeti azaltmayı ve emeklilik eşitsizliğini gidermeyi amaçlıyor.
Yaş Sınırı ve Son 7 Yıl Kuralı
Normal şartlarda kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olabiliyordu. Yeni düzenleme ile 49 yaşa kadar düşen sınır, erken emeklilik için büyük bir avantaj sağlıyor. Bunun yanında son 7 yıl kuralı değişmedi. Vatandaşların hangi kurumda daha fazla prim ödemesi varsa, emeklilik şartları o kurumun kuralları çerçevesinde belirlenecek.
Başvuru Süreci ve Dijital Kolaylıklar
Yasalaşmanın ardından vatandaşlar e-Devlet üzerinden başvurularını yapabilecek. Ayrıca ihya işlemleri online ortamda başlatılabilecek. SGK’nın hazırladığı ödeme planları sayesinde prim borcu olanların yükü hafifleyecek.
Bu adım, yıllardır eşit şartlarda emeklilik talep eden küçük esnaf ve çiftçiler için tarihi bir fırsat olarak görülüyor.
