Ekonomi Haber / Türkiye İstatistik Kurumu’nun yayımladığı Yenilik Araştırması 2024, 2022-2024 döneminde Türkiye’deki girişimlerin yenilik performansına ışık tuttu. Verilere göre çalışan sayısı 10 ve üzeri olan girişimlerin yaklaşık yüzde 39,6’sı yenilik faaliyetlerinde yer aldı. Bu oran, bir önceki dönemle benzer seviyede seyrederken, ürün yeniliği, süreç geliştirme ve çevresel fayda sağlayan uygulamalar dikkat çekti.
Ürün ve Süreç Yeniliği Rekabeti Şekillendiriyor
Araştırma sonuçları, yeniliğin en çok ürün ve iş süreçlerinde yoğunlaştığını ortaya koydu. Ürün yeniliği yapan girişimlerin oranı önceki döneme göre artarak yüzde 23,6’ya yükseldi. Bu girişimlerin büyük bölümü, geliştirdikleri ürünleri rakiplerinden önce pazara sunmayı başardı. Ürün yeniliği yapan girişimlerin yüzde 85,1’i ürünlerini piyasada ilk kez sunanlar arasında yer aldı.
İş süreci yenilikleri de girişimlerin öncelikleri arasında yer aldı. Girişimlerin yüzde 36,1’i özellikle mal üretme veya hizmet sunma yöntemlerinde yenilik gerçekleştirdi. Bu süreçleri muhasebe, idari işlemler ile bilgi işlem ve iletişim yöntemlerindeki yenilikler izledi. Sanayi sektöründe yenilik yapan girişim oranı yüzde 42,1 olurken, hizmet sektöründe bu oran yüzde 36,9 olarak hesaplandı.
Yenilikte Destek ve İş Birliği Öne Çıktı
Yenilik yapan her dört girişimden biri finansal destekten yararlandı. Yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin yüzde 25,6’sı kamu kurumları, Avrupa Birliği kaynakları veya diğer destek mekanizmalarından finansman sağladı. Desteklerin önemli bir bölümü araştırma ve geliştirme faaliyetlerine yönlendirildi.
İş birliği de yenilik sürecinin önemli bir parçası oldu. Yenilik yapan girişimlerin yüzde 40,4’ü başka girişimler, kurumlar veya kişilerle ortak çalışmalar yürüttü. Bu iş birliklerinin büyük kısmı Ar-Ge veya yenilik faaliyetlerine odaklandı. İş birliklerinin yüzde 31,3’ü yurt içinde, yüzde 7,6’sı Avrupa ülkelerinde, yüzde 6,3’ü ise diğer ülkelerde gerçekleştirildi.
Çevresel Yenilikte İtibar ve Maliyet Belirleyici
Araştırma, çevresel fayda sağlayan yeniliklerin arkasındaki motivasyonları da ortaya koydu. Çevresel yenilik uygulayan girişimlerin büyük çoğunluğu, bu adımı atmalarında en önemli etkenin girişim itibarını geliştirmek olduğunu belirtti. Girişimlerin yüzde 91,7’si itibarı, yüzde 90,1’i enerji, su ve malzeme maliyetlerinin yüksekliğini çevresel yenilikte belirleyici faktörler olarak gördü.
Çevresel yenilikler sayesinde girişimlerin yarıdan fazlası enerji ve kaynak kullanımını azalttı, atık ve kirliliğin düşürülmesine katkı sağladı. Nihai kullanıcı açısından bakıldığında ise daha dayanıklı ürünler, daha az enerji tüketimi ve geri dönüşümü kolaylaştıran çözümler öne çıktı.
Yenilik Araştırması 2024 sonuçları, Türkiye’de girişimlerin rekabet gücünü artırmak için yeniliği yalnızca teknolojiyle sınırlı görmediğini; ürün, süreç, iş birliği ve çevresel sürdürülebilirlik boyutlarında bütüncül bir yaklaşım benimsediğini ortaya koydu.
