Sayıştay raporlarına yansıyan KASKİ Genel Müdürlüğü’nün bazı ihalelerinde yaklaşık maliyet tespitinde önemli sapmalar yaşandığı görüldü. Raporlarda, hem ihale öncesi alınan fiyat tekliflerinin hem de ihale sırasında verilen tekliflerin tutarsız olması, ihalelerdeki maliyet belirleme sürecini gündeme taşıdı.
Sayıştay’ın raporuna göre bazı firmaların, maliyet belirleme aşamasında piyasanın üzerinde teklifler verdiği, ancak ihalenin fiilî aşamasında çok daha düşük bedellerle ihaleye girdiği tespit edildi. Diğer bir yandan da bazı ihalelerde, yaklaşık maliyet belirlendikten sonra yayımlanan zeyilnamelerle işin kapsamı ve miktarında değişikliğe gidilmesi de maliyet tablosunu etkilemekte.
Usulsüzlüğün böylesi
İki hizmet alımı sözleşmesinde, firmaların ihalede sunduğu tekliflerin ortalaması KASKİ’nin belirlediği yaklaşık maliyetin üzerinde kalsa da, rekabet nedeniyle kazanan firmanın daha düşük bir teklif verdiği tespit edildi.
Sayıştay, raporunda 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na vurgu yaparak, yaklaşık maliyetin her türlü fiyat araştırması yapılarak doğru, gerçekçi ve piyasa rayiçlerini yansıtır şekilde belirlenmesinin zorunlu olduğunun altını çizdi. İhale sürecinin sağlıklı işlemesi ve kamu kaynaklarının verimli kullanılması için bu hesaplamaların hayati önem taşıdığı belirtildi.
Fiyatlar arası tutarsızlık tabloyla açıklandı
Raporda yer alan tabloya göre, bazı ihalelerde yaklaşık maliyet ile sözleşme bedeli arasında ciddi sapmalar bulunuyor. Bu farkların, maliyet belirleme aşamasında piyasa koşullarının yeterince yansıtılmadığını gösterdiği ifade edildi. Sayıştay’ın yayınladığı tablo aşağıdaki gibidir:
T.C. Sayıştay Başkanlığı
“İdare tarafından yapılan bazı ihalelere ilişkin yaklaşık maliyet ile sözleşme bedeli kıyaslamasına ilişkin tabloya aşağıda yer verilmiştir.
Tablo 8: Bazı İhalelerde Yaklaşık Maliyet ile Sözleşme Bedeli Kıyaslaması
İhale Kayıt No: Türü: Yaklaşık Maliyet Tutarı: Sözleşme Bedeli:
2024/24696---Yapım--- 9.866.186,47---8.222.222,00
2024/154106---Yapım---26.649.780,78---23.149.149,00
2024/185338---Yapım---29.772.576,31---23.681.120,00
2024/465222---Yapım---7.492.993,20---5.388.370,00
2024/1206567---Yapım---10.462.788,43---7.864.400,00
2024/1250832---Yapım---36.460.097,62---25.944.798,00
2024/1250832---Yapım---14.595.367,13---8.358.058,00
2024/1279501---Yapım---16.844.029,49---11.525.750,00
2024/44330---Mal Alımı---24.769.291,00---28.762.558,00
2024/55251---Mal Alımı---7.800.000,00---3.009.000,00
2024/566441---Hizmet Alımı---10.191.813,10---7.200.600,00
2024/638059---Hizmet Alımı---23.348.404,00---19.375.904,00
2024/644581---Hizmet Alımı---32.837.779,14---20.846.557,14
2024/644581---Hizmet Alımı---47.893.177,92---33.374.080,00
Yukarıda yer verilen denetim tespiti üzerine İdare tarafından verilen cevapta özetle; bazı ihalelerde yaklaşık maliyet tutarının tespiti için alınan tekliflerde isteklilerin yüksek teklif verip ihale aşamasında düşük teklif verdikleri, bazı ihalelerde ise ihaleye ait yaklaşık maliyet tutarını belirledikten sonra zeyilname ile şartların ve işin miktarının değişmesinden kaynaklı farklılıkların meydana geldiği, hizmet alım işine ait 2 sözleşmede ise ihalede verilen tekliflerin ortalamalarının KASKİ tarafından belirlenen yaklaşık maliyet tutarının üstünde olduğu, yani yüksek bir maliyet belirlenmediği fakat ihale üzerinde kalan isteklinin rekabetten dolayı düşük teklif verdiği ve bundan sonraki ihalelerde yaklaşık maliyet tutarının daha titiz ve piyasa rayiç bedellerini yansıtır şekilde hazırlanmaya çalışılacağı, ifade edilmiştir.
4734 sayılı Kanun kapsamında yapılan ihaleler için hesaplanan yaklaşık maliyet tutarının her türlü fiyat araştırması yapılarak doğru bir biçimde belirlenmesinin kamu kaynaklarının verimli ve etkili kullanılmasında önem arz etmektedir. Dolayısıyla İdare T.C. Sayıştay Başkanlığı tarafından ihale sürecinde her türlü şartlar göz önünde bulundurularak yaklaşık maliyet tutarı hesaplanmalıdır.
Bulguda yer verilen tablodan da görüleceği üzere yaklaşık maliyet tutarı ile sözleşme bedeli kıyaslandığında ihale konusu işlerin yaklaşık maliyet tutarından sapma oranlarının yüksek olduğu anlaşılmaktadır. Sonuç olarak, İdare tarafından yapılacak ihalelerde hesaplanan yaklaşık maliyet tutarının ihale iş ve işlemlerinde önemli etkisinin bulunması nedeniyle, ihalelere konu işin/alımın öngörülen bedeli olan yaklaşık maliyet bedelinin daha dikkatli hesaplanması gerekmektedir.”
Yukarıda bulunan bilgilerin tamamı: https://www.sayistay.gov.tr/reports/legKvx7ov2-kayseri-su-ve-kanalizasyon-idaresi-genel-mudurlugu
