Miras bırakan kişinin borçları mal varlığından fazla olduğunda, yakınları genellikle mirası reddetmeyi tercih ediyor. Ancak bu durumda bile dul eş ya da hak sahibi çocuklar, ölüm aylığı hakkından faydalanmaya devam edebiliyor. Sosyal güvenlik mevzuatına göre bu aylıklar, ne ölen kişinin ne de hak sahiplerinin borçları nedeniyle haczedilemiyor. Haciz işlemi ancak kişinin açık yazılı rızası varsa uygulanabiliyor.
Emekli İkramiyesi Miras Hukukuna Dahil Olabiliyor
Hayatını kaybeden kişi bir kamu görevlisiyse ve görev başındayken vefat etmişse, ölüm aylığına hak kazanan kişiler aynı zamanda emekli ikramiyesinden de yararlanabiliyor. Bu noktada mirası reddetmiş olsalar bile, ölüm aylığı alan eş ya da çocuklara ikramiye ödeniyor. Ancak aylık almayan diğer mirasçılar bu haktan faydalanamıyor.
Fakat emekli olmadan önce dilekçe verip henüz ikramiyesini almadan vefat eden bir kişinin bu hakkı artık sosyal güvenlik kapsamından çıkarak miras hukukuna giriyor. Bu durumda emekli ikramiyesi, terekeye dahil ediliyor ve mirası reddeden kişiler bu paradan pay alamıyor.
Kıdem Tazminatı da Miras Kapsamında
SSK’lı çalışanların vefatında ödenen kıdem tazminatı da miras varlığı içinde sayılıyor. Bu nedenle, mirası reddedenler kıdem tazminatı üzerinde de hak iddia edemiyor. Yani sadece sosyal güvenlik kapsamındaki maaş ve haklar reddi mirastan etkilenmezken, kıdem ve ikramiye gibi ödemeler mirasın bir parçası sayılıyor.
Bazı Durumlarda Dava Açılmasına Gerek Kalmıyor
Eğer borçlunun malvarlığı açıkça yetersizse ve ödeme gücü kalmamışsa, Yargıtay’ın 2018 tarihli kararına göre mirasçılar üç ay içinde dava açmadan da reddi miras yapmış sayılıyor. Bu duruma "örtülü ret" deniyor. Böylece dava açma yükümlülüğü ortadan kalkıyor.
BAĞ-KUR Borcu Ödenirse Maaş Alınabiliyor
Vefat eden kişi BAĞ-KUR’luysa ve SGK’ya prim borcu bulunuyorsa, ölüm aylığı doğrudan bağlanamıyor. Ancak mirasçılar, bu borcu kendi cebinden ödeyerek aylık alma hakkı kazanabiliyor. Üstelik mirası reddetmiş olsalar bile, ödemeyi yapmaları halinde bu haktan faydalanmaları mümkün oluyor.
Miras paylaşımı sırasında bu detaylara dikkat edilmediğinde ciddi hak kayıpları yaşanabiliyor. Bu nedenle ölüm aylığı, ikramiye ve kıdem tazminatı gibi kalemlerin her birinin yasal statüsünün ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekiyor.
